Cơ thể chúng ta sản xuất keratin một cách tự nhiên. Keratin giúp hình thành tóc, móng tay và da. Các sản phẩm và phương pháp điều trị bằng keratin có thể giúp tóc chắc khỏe hơn, sáng bóng và mềm mại hơn. Chúng ta có thể giúp cơ thể mình sản xuất keratin bằng cách ăn các thực phẩm giàu keratin.
Keratin là gì?
Keratin là một loại protein giúp hình thành tóc, móng và lớp ngoài của da (biểu bì). Nó giúp hỗ trợ làn da, chữa lành vết thương và giữ cho móng tay cũng như tóc được khỏe mạnh.
Có 54 loại keratin trong cơ thể của chúng ta, được chia làm 2 nhóm [1]:
- Nhóm I: Trong số 54 loại keratin, nhóm I chiếm 28 loại. Trong số đó, 17 loại là keratin tế bào da (biểu mô) và 11 loại là keratin tóc. Hầu hết các keratin nhóm I (cytokeratin) bao gồm các protein có tính axit, trọng lượng thấp. Chúng có nhiều chức năng, bao gồm giúp bảo vệ tế bào khỏi nội lực trong cơ thể (ví dụ như căng thẳng cơ học – chạy bộ, tập tạ… gây áp lực cao lên các mô).
- Nhóm II: 26 loại keratin còn lại là nhóm II. Trong đó, 20 loại là keratin tế bào da và 6 loại là keratin tóc. Chúng bao gồm các protein có trọng lượng cao, trung tính cơ bản. Độ pH trung tính của chúng giúp cân bằng keratin loại I và chi phối hoạt động của tế bào.
Các keratin có 2 dạng:
- Alpha-keratin: Có trong tóc, biểu bì, sừng và móng của động vật có vú. Keratin nhóm I và nhóm II đều là Alpha-keratin.
- Beta-keratin: Có trong lông, móng vuốt, mỏ và vảy của các loài chim và bò sát.
Keratin trông như thế nào?
Keratin có thể tồn tại dưới dạng alpha-keratin và beta-keratin tùy theo cấu hình chuỗi polypeptide của nó (chuỗi amino acid được gắn bằng liên kết peptide).
Alpha-Keratin chủ yếu ở dạng sợi và cấu trúc của chúng trông giống như sợi xoắn ốc vít.
Beta-keratin là các dải chuỗi polypeptide kéo dài theo cùng một hướng và không bao giờ chồng lên nhau (song song). Cấu trúc này mang lại cho beta-keratin cấu trúc chắc chắn và cứng cáp.
Keratin có màu gì?
Tóc và chất sừng bên trong tóc có chứa sắc tố gọi là melanin. Melanocytes (tế bào biểu bì tạo hắc tố) là những tế bào đặc biệt tạo ra melanin. Sau khi được tạo ra, melanin sẽ di chuyển đến các tế bào khác trên khác cơ thể. Melanin cung cấp sắc tố cho da, tóc và mắt của mỗi người.
Tế bào hắc tố sản xuất hai loại melanin giúp xác định sắc tố tổng thể:
- Eumelanin: loại melanin này chủ yếu tạo ra màu tối trên tóc, da và mắt.
- Pheomelanin: loại melanin này chủ yếu tạo ra màu hồng trong cơ thể, bao gồm môi, núm vú, âm đạo, quy đầu dương vật cũng như tóc.
Khi cơ thể chúng ta già đi, lượng sắc tố trong chất sừng của tóc sẽ giảm đi. Kết quả là tóc sẽ chuyển sang màu xám, cuối cùng là màu trắng.
Keratin được làm từ gì?
Keratin không phải là một chất duy nhất. Nó bao gồm nhiều loại protein khác nhau, bao gồm nhiều loại keratin, protein liên quan đến keratin (KFAPs) và các enzym lấy từ mô động vật.
Chức năng của keratin
Keratin là một loại protein mà cơ thể chúng ta sản xuất một cách tự nhiên, giúp giữ cho tóc, da và móng được khỏe mạnh.
Keratin và tác dụng với cơ thể
Keratin cung cấp sự hỗ trợ và bảo vệ trong cơ thể. Tóc, móng tay và da của chúng ta phụ thuộc vào lượng keratin trong cơ thể để có được sức khỏe tổng thể. Các tuyến và cơ quan trong cơ thể cũng chứa keratin.
Keratin rất mạnh nên sẽ không hòa tan trong axit, kiềm, dung môi hoặc nước loãng. Cơ thể người có nhiều chất hóa học và không chất nào trong số đó ảnh hưởng đến keratin. Vì vậy, nhiều người tin rằng phương pháp điều trị bằng keratin có lợi cho tóc, móng tay và da.
Chúng ta có cần keratin cho tóc không?
Cơ thể người sản xuất keratin một cách tự nhiên. Lông động vật, lông vũ, móng guốc và sừng cũng bao gồm keratin. Keratin trong phương pháp điều trị tóc bằng keratin thường có nguồn gốc từ các bộ phận động vật. Vì thế nếu là người ăn chay, hoặc theo trường phái thuần chay thì chắc bạn không muốn sử dụng những sản phẩm này [2].
Keratin là thành phần chính của tóc nên nhiều người cho rằng bổ sung keratin sẽ giúp tóc mềm mượt và chắc khỏe. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn chưa có nghiên cứu nào kết luận rằng bổ sung keratin giúp tóc chắc khỏe hơn.
Nhiều người cũng tin rằng dầu gội và dầu xả có chứa dầu keratin giúp tóc khỏe mạnh hơn. Một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng dầu gội và dầu xả có chứa keratin thủy phân có thể giúp tóc bạn trông khỏe, sáng và mềm hơn [3].
Việc điều trị tóc bằng keratin là quyết định ở mỗi người. Nó sẽ làm cho mái tóc của chúng ta sáng bóng, mượt mà, giảm xoăn cứng. Tuy nhiên, việc điều trị thường tốn kém và có thể tác động tiêu cực đến cơ thể.
Phương pháp điều trị tóc bằng keratin là sử dụng protein hóa học giúp tóc bóng mượt và giảm xoăn cứng. Phương pháp này còn biết đến với tên là “Brazilian blowouts”.
Quy trình điều trị tóc bằng keratin thông thường như sau:
- Gội đầu bằng dầu gội đặc biệt (dầu gội của spa tóc như nước gội thảo dược chẳng hạn). Sau đó lau khô tóc bằng khăn.
- Thoa dung dịch keratin lỏng lên tóc theo từng phần nhỏ.
- Thổi / Sấy khô tóc.
- Chạy máy ép phẳng ở nhiệt độ cao qua tóc, điều này sẽ làm kín dung dịch keratin trên tóc.
- Sau khi dưỡng tóc, bạn không nên để tóc ướt trong vài ngày hoặc cột tóc bằng kẹp tóc, dây thun, mũ hay kéo tóc ra sau khi đeo kính râm. Bạn có thể phải sử dụng dầu gội đặc biệt và các sản phẩm dành cho tóc khác để duy trì quá trình điều trị. Vài ngày sau đó, mái tóc của bạn sẽ mềm mượt và bồng bềnh trong tối đa sáu tháng.
Tác dụng phụ khi điều trị bằng keratin
Dưỡng tóc với Keratin treatment là một phương pháp làm thẳng tóc. Tuy nhiên, phương pháp làm đẹp này có thể đi kèm với những tác dụng phụ và rủi ro về sức khỏe.
Phương pháp phục hồi tóc hư tổn bằng keratin có gây rụng tóc không?
Mặc dù ít khi gặp nhưng các phương pháp điều trị tóc bằng keratin đôi khi có thể gây hư tổn và rụng tóc. Nhiều phương pháp điều trị tóc bằng keratin có chứa formaldehyde, một loại hóa chất được sử dụng làm chất diệt khuẩn, diệt nấm và khử trùng, trong nhà trang lễ, phòng thí nghiệm muốn bảo quản xác chết không bị phân hủy nhanh chóng. Tiếp xúc lâu dài với formaldehyde có thể gây ung thư [4].
Ngoài hư tổn hoặc rụng tóc, phương pháp điều trị tóc bằng keratin có thể gây ra [5]:
- Đau ngực
- Ho
- Kích ứng mắt
- Buồn nôn
- Phát ban
- Vấn đề về hệ hô hấp
Duy trì keratin như thế nào?
Nhiều loại thực phẩm giúp cơ thể bạn sản xuất keratin. Bạn có thể giúp cơ thể tăng cường sản xuất keratin bằng cách ăn:
- Bông cải xanh
- Cà rốt
- Trứng
- Tỏi
- Cải xoăn
- Cá hồi
- Khoai lang
Keratin trong Dầu gội và Dầu xả
Keratin thủy phân là thành phần dưỡng da, tóc và móng được sử dụng trong nhiều loại mỹ phẩm. Nó là một dẫn xuất của protein keratin được tạo ra bởi quá trình thủy phân, trong đó một thành phần được biến đổi bởi enzyme hoặc acid.
Giống như keratin, keratin thủy phân được xem là thành phần có tính tương thích sinh học cao và có nguồn gốc từ các chất thải sinh học như tóc, len (lông cừu, dê), sừng hoặc lông vũ khiến nó trở thành thành phần không thuần chay. Tuy nhiên, cũng có keratin có từ protein lúa mì thuần chay [6].
Keratin thủy phân chứa nhiều amino acid và được coi là thành phần rất tốt để làm mềm và chắc khỏe tóc. Keratin thủy phân có thể ở dạng lỏng (màu trong) hoặc dạng bột (màu trắng). Nó đã được đánh giá là an toàn khi sử dụng trong mỹ phẩm, với tỷ lệ sử dụng tối đa là 5% trong các sản phẩm dành cho tóc [2].
Lợi ích
Bởi vì keratin thủy phân có trọng lượng phân tử thấp, nên nó có thể xuyên qua lớp biểu bì của tóc. Điều này giúp nó phát huy tác dụng với nhiều liệu lực hơn.
- Tăng cường bảo vệ: keratin thủy phân giúp lấp đầy những khoảng trống nhỏ trên khắp thân tóc, bao gồm ba lớp biểu bì, vỏ não và tủy. Lấp đầy những khoảng trống cực nhỏ này bằng protein phân hủy giúp củng cố cấu trúc của tóc, từ đó cải thiện độ đàn hồi tổng thể của tóc [7].
- Giảm hư tổn: giảm thiểu tác hại của việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tạo kiểu bằng nhiệt, xử lý bằng hóa chất và chải tóc khi bị rối.
- Chống xoăn cứng: Các nghiên cứu cho thấy keratin thủy phân có thể cải thiện kết cấu của tóc để tóc trông mượt mà hơn.
- Làm mềm tóc: sau khi xử lý tóc bằng hóa chất sử dụng keratin thủy phân, tóc sẽ mềm và bồng bềnh hơn.
- Dưỡng ẩm: Keratin thủy phân cấp ẩm cho tóc rất tốt.
- Tăng mật độ thân tóc: Keratin thủy phân giúp xây dựng lại lớp bảo vệ tự nhiên của tóc từ bên trong bằng cách thay thế protein bị mất và tăng đường kính của từng sợi, giúp tóc trông đầy đặn hơn.
Tác dụng phụ của Keratin thủy phân
Keratin thủy phân có lợi cho hầu hết các loại tóc, nhưng sẽ có nhiều lợi ích hơn cho những người có tóc xoăn, khô hoặc bị hư tổn. Những loại tóc có độ xốp cao đã bị suy yếu do các quá trình hóa học như xử lý màu, duỗi tóc, ảnh hưởng do ánh nắng sẽ được keratin thủy phân lấp đầy những khoảng trống.
Tuy nhiên, đây là một thành phần mạnh nên không sử dụng thường xuyên. Bổ sung quá nhiều protein keratin có thể gây hại nhiều hơn và mang lại kết quả hoàn toàn trái ngược với những gì bạn mong muốn. Tóc chứa quá nhiều protein thường có cảm giác giòn và dễ gãy khi bị kéo căng vì nó được làm đầy quá nhiều. Để đảo ngược tình trạng dư thừa protein, bạn cần có một hoạt động cân bằng độ ẩm – protein [8].
Dầu gội / Dầu xả Keratin là gì?
Là chất làm sạch tóc được bổ sung keratin thủy phân từ động vật hoặc có nguồn gốc từ thực vật như lúa mì thủy phân. Tóc đã bị hư tổn thì vĩnh viễn không thể phục hồi, nhưng keratin hoạt động như một sự hỗ trợ khi cần thiết. Keratin tạm thời sửa chữa các liên kết keratin bị đứt, giúp tóc chắc khỏe và đàn hồi.
Nói chung, dầu gội là sản phẩm lưu lại trên tóc của chúng ta trong khoảng thời gian ngắn. Nếu muốn tóc giữ được keratin lâu hơn, có thể sử dụng các sản phẩm keratin khác như dầu keratin, huyết thanh hay mặt nạ tóc keratin.
Vì sao có nhiều loại dầu gội Keratin rất mắc và ngược lại rất rẻ?
Dĩ nhiên, keratin do các nhãn hàng sản xuất ra cũng có chất lượng, thường được xác định dựa trên ba điều:
- Kích thước phân tử keratin. Kích thước càng nhỏ, chúng càng có thể xâm nhập sâu vào thân tóc tốt hơn. Từ đó, sửa chữa được nhiều hư tổn hơn và tóc sẽ chắc khỏe hơn.
- Ái lực của keratin. Keratin có thể bám vào tóc càng tốt thì tóc càng chắc khỏe. Ngoài ra, tóc cũng ít bị hư tổn trong thời gian sau đó.
- Hoạt động của amino acid. Lượng amino acid hoạt động trong keratin có thể thực hiện được chức năng riêng của nó. Ví dụ, Cysteine kết nối tất cả các hạt trong tóc và khóa độ ẩm. Mặt khác, Tyrosine đảm bảo rằng các phân tử màu từ thuốc nhuộm tóc có thể bám vào tóc.
Có thể nói, dầu gội keratin đắt tiền hơn có thể chứa keratin chất lượng cao hơn. Tuy nhiên, chả ai biết chi tiết về từng keratin thương hiệu sản xuất, ngay cả số % keratin có trong sản phẩm. Chỉ cần 1% keratin có trong dầu gội, các nhà marketing cũng có thể đưa ra tuyên bố sản phẩm đó có chứa đến 5% giàu keratin.
Vì sao một số loại dầu gội / mặt nạ tóc keratin tìm mãi mà chả thấy chữ keratin đâu trong bảng thành phần?
Có thể là sản phẩm đó sử dụng 1 dạng keratin từ protein lúa mì thủy phân hoặc các protein thủy phân có tính chất tương tự keratin.
Các chất trong sản phẩm đó hoạt động gần giống như keratin thủy phân, len lỏi và lấp đầy các lớp biểu bì. Tuy nhiên thì độ bám và lấp đầy thì không được như keratin. Và người ra sử dụng chữ “Keratin” để tạo sự thu hút, làm marketing cho sản phẩm chứ thật sự thì chả có keratin nào trong đó cả.
Tài liệu tham khảo
1. Roland Moll, Markus Divo, and Lutz Langbein, The human keratins: biology and pathology, Histochem Cell Biol, 2008 Jun; 129(6): 705–733.
2. Hydrolyzed Keratin written by Paula’s Choice Research & Education Team
3. Ana Lúcia Vazquez Villa, Márcia Regina Senrra Aragão, Elisabete Pereira dos Santos, Ana Maria Mazotto, Russolina B Zingali, Edilma Paraguai de Souza, and Alane Beatriz Vermelho, Feather keratin hydrolysates obtained from microbial keratinases: effect on hair fiber, BMC Biotechnol, 2013; 13: 15.
4. Formaldehyde and Cancer Risk, Comprehensive Cancer Information – NCI.
5. What Are the Side Effects of a Keratin Treatment?, Healthline: Medical information and health advice you can trust.
6. Cortney Moore, Hydrolyzed Keratin for Hair: Benefits and How to Use It, Byrdie – Insider Beauty Tips, Product Reviews & Makeup Trends.
7. Abdul Basit, Faiza asghar, Saima Sadaf, M. Waheed Akhtar, Health improvement of human hair and their reshaping using recombinant keratin K31, Biotechnology Reports, Volume 20, December 2018, e00288.
8. Del Sandeen, Protein-Moisture Balance for Natural Hair: A Guide, Byrdie – Insider Beauty Tips, Product Reviews & Makeup Trends.
